MH17: Wat de media niet vertellen
Volgens OM geen bewijs dat door JIT gepresenteerde onderdelen zijn van raket die MH17 raakte
De MH17-rechtzaak in Nederland loopt al ruim een half jaar. Veel opmerkelijke feiten die tijdens de rechtszittingen naar voren kwamen, werden door de massamedia niet gerapporteerd of kregen niet de aandacht die ze verdienen.
Vier militaire leiders van de Volksrepubliek Donetsk, drie Russische staatsburgers en een Oekraïner, staan in Nederland terecht voor het neerhalen van vlucht MH17 uit Maleisië op 17 juli 2014 in het oostelijk deel van Oekraïne, waarbij alle 298 passagiers omkwamen, de meesten van hen Nederlanders. Het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) beschouwt deze mannen als "hoofdrolspelers die een Buk-TELAR uit de Russische Federatie hebben overgenomen en deze hebben ingezet in het kader van hun eigen militaire operatie, met als doel een vliegtuig neer te schieten".
Het verhaal dat MH17 is neergehaald door een Buk-raket die vanuit Rusland is aangeleverd en is afgevuurd vanuit door rebellen gecontroleerd grondgebied in Oost-Oekraïne, is vanaf dag één gepromoot door de Oekraïense geheime dienst SBU en het door de Amerikaanse overheid gefinancierde Bellingcat. Met succes. Voor het grote publiek in Nederland en daarbuiten is het een feit dat het op die manier is gebeurd. Maar de MH17-rechtszaak is nog maar net begonnen. De rechter heeft nog niet eens vastgesteld dat er een Buk is afgevuurd; laat staan een Russische Buk. Voor Bonanza Media heb ik de rechtszaak op de voet gevolgd en ik heb er een serie van twaalf artikelen over geschreven. Veel opmerkelijke feiten die tijdens de rechtszittingen naar voren kwamen, werden door de massamedia niet gerapporteerd of kregen niet de aandacht die ze verdienden. Ik zal ze hieronder opsommen.
Waardeloze raketonderdelen
Zeven onderdelen van een Buk-raket die op de rampplek zijn aangetroffen en die zijn besproken op de persconferenties van het Joint Investigation Team (JIT) blijken van nul en generlei waarde. Op de rechtszitting van 8 juni maakte officier van justitie Thijs Berger bekend dat de forensische onderzoekers niet hebben kunnen vaststellen dat deze onderdelen afkomstig zijn van de Buk-raket die MH17 zou hebben neergehaald. De raketonderdelen, waaronder een venturi (uitlaat), een behuizing van een raketmotor, een stabilisatievleugel en een datakabel, zijn mogelijk voor of na 17 juli 2014 in het rampgebied beland. Het was slechts een terloopse opmerking, gemaakt door Berger, en daardoor waarschijnlijk niet opgemerkt door de pers, maar toch van groot belang voor de zaak.
MH17 niet direct geraakt?
Het Nederlandse OM is er steeds vanuit gegaan dat de springkop van de fatale Buk-raket geëxplodeerd is voordat deze MH17 raakte. De explosie zou dus niet veroorzaak zijn door een botsing, maar nadat de ingebouwde 'nabijheidsontsteker' het vliegtuig had gedetecteerd. Deze veronderstelling is in twijfel getrokken door de advocaten van Oleg Pulatov, de enige van de vier verdachten die zich in de rechtszaal laat vertegenwoordigen. Zij wijzen erop dat een Buk-raket niet alleen een 'nabijheidsontsteker' heeft maar ook een 'impactontsteker'. Die nabijheidsontsteker is er om snel wendbare objecten zoals een gevechtsvliegtuig neer te halen. De impactontsteker is er om een niet te missen doel, zoals een militaire transportvliegtuig vol te kunnen raken. In het geval van een passagiersvliegtuig zoals MH17 zou dus een Buk-raket in een rechte lijn zijn gevlogen voor een voltreffer met de Boeing door zijn 'impactontsteker' te gebruiken in plaats van zijn 'nabijheidsontsteker'. Een voltreffer zou waarschijnlijk hebben geleid tot een ander schadepatroon dan is aangetroffen op de wrakstukken van MH17.
Andere raket dan Buk?
Verder besprak de verdediging een rapport van Mattijs Koeberg van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) dat niet openbaar is gemaakt, maar dat wel is opgenomen in het strafdossier van de vier verdachten. In het rapport sluit Koeberg de mogelijkheid niet uit dat er meer dan één explosie is geweest zowel in de lucht als op de grond. Hij ontdekte ook dat het schadepatroon van MH17 veroorzaakt kan zijn door een R-33 of R-37 lucht-luchtraket. Volgens de advocaten kunnen dit soort raketten worden afgevuurd door een MIG 31 Foxhound, een MIG 25 en een Su-27. Het staat buiten kijf dat de Oekraïense luchtmacht beschikt over Su-27 gevechtsvliegtuigen en dat ze deze ook daadwerkelijk heeft ingezet tijdens het conflict in Oost-Oekraïne.
De verdediging uitte kritiek op het rapport van het Nederlandse Lucht- en Ruimtevaartcentrum NLR. Dit omdat het NLR niet eens de moeite had genomen om de mogelijkheid te onderzoeken of MH17 is neergehaald door een ander type raket dan een Buk. Zij hebben a priori geconcludeerd dat slechts een luchtdoelraket uit de 9M38 Buk serie MH17 heeft kunnen raken, omdat, zoals ze schreven in hun rapport, "alleen de 9M38 serie van de BUK luchtdoelraketfamilie is uitgerust met een fragmentatiekop die unieke vlindervormige deeltjes bevat die zijn aangetroffen in het wrak van vlucht MH17".
Ontbrekende vlinderdeeltjes
Van de 1.870 vlindervormige deeltjes die zich in de 9N314M springkop van een 9M38 of 9M38M1 Buk-raket bevinden, is er slechts één gevonden in de cockpit en één in het lichaam van de piloot. Heel lang was de vraag: Waar is de rest? Kan het zijn dat de twee deeltjes zijn 'geplant'? Het OM kwam met een antwoord op de rechtszitting van 8 juni. Sommige - zo niet de meeste - deeltjes hebben hun oorspronkelijke vorm verloren, legde officier van justitie Thijs Berger uit. Dit zou zijn veroorzaakt door de explosie van de springkop en vervolgens door de perforatie van het vliegtuig.
In de lichamen van de cockpitbemanning zijn in totaal 29 deeltjes gevonden en 341 in het wrak. Sommige van deze deeltjes moeten vlindervormig zijn geweest, betoogde Berger. Maar niet allemaal. Behalve vlinders bevat een Buk 9N314M-springkop namelijk ook vierkante deeltjes (ook wel 'tegels' genoemd) en kubusvormige deeltjes (ook wel 'staven' genoemd). Net als bij de vlinders hebben sommige tegels en staven hun oorspronkelijke vorm verloren.
Omdat vlindervormige deeltjes groter en zwaarder zijn dan hun vierkante en kubusvormige 'broers en zussen' kon het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) vaststellen dat 16 van de deeltjes die hun oorspronkelijke vorm verloren hadden vlindervormig moeten zijn geweest.
Links: Vlinderdeeltje gevonden in cockpit. Rechts: Vlinderdeeltje uit lichaam kapitein
Verder besprak de verdediging een rapport van Mattijs Koeberg van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) dat niet openbaar is gemaakt, maar dat wel is opgenomen in het strafdossier van de vier verdachten. In het rapport sluit Koeberg de mogelijkheid niet uit dat er meer dan één explosie is geweest zowel in de lucht als op de grond. Hij ontdekte ook dat het schadepatroon van MH17 veroorzaakt kan zijn door een R-33 of R-37 lucht-luchtraket. Volgens de advocaten kunnen dit soort raketten worden afgevuurd door een MIG 31 Foxhound, een MIG 25 en een Su-27. Het staat buiten kijf dat de Oekraïense luchtmacht beschikt over Su-27 gevechtsvliegtuigen en dat ze deze ook daadwerkelijk heeft ingezet tijdens het conflict in Oost-Oekraïne.
De verdediging uitte kritiek op het rapport van het Nederlandse Lucht- en Ruimtevaartcentrum NLR. Dit omdat het NLR niet eens de moeite had genomen om de mogelijkheid te onderzoeken of MH17 is neergehaald door een ander type raket dan een Buk. Zij hebben a priori geconcludeerd dat slechts een luchtdoelraket uit de 9M38 Buk serie MH17 heeft kunnen raken, omdat, zoals ze schreven in hun rapport, "alleen de 9M38 serie van de BUK luchtdoelraketfamilie is uitgerust met een fragmentatiekop die unieke vlindervormige deeltjes bevat die zijn aangetroffen in het wrak van vlucht MH17".
Ontbrekende vlinderdeeltjes
Van de 1.870 vlindervormige deeltjes die zich in de 9N314M springkop van een 9M38 of 9M38M1 Buk-raket bevinden, is er slechts één gevonden in de cockpit en één in het lichaam van de piloot. Heel lang was de vraag: Waar is de rest? Kan het zijn dat de twee deeltjes zijn 'geplant'? Het OM kwam met een antwoord op de rechtszitting van 8 juni. Sommige - zo niet de meeste - deeltjes hebben hun oorspronkelijke vorm verloren, legde officier van justitie Thijs Berger uit. Dit zou zijn veroorzaakt door de explosie van de springkop en vervolgens door de perforatie van het vliegtuig.
In de lichamen van de cockpitbemanning zijn in totaal 29 deeltjes gevonden en 341 in het wrak. Sommige van deze deeltjes moeten vlindervormig zijn geweest, betoogde Berger. Maar niet allemaal. Behalve vlinders bevat een Buk 9N314M-springkop namelijk ook vierkante deeltjes (ook wel 'tegels' genoemd) en kubusvormige deeltjes (ook wel 'staven' genoemd). Net als bij de vlinders hebben sommige tegels en staven hun oorspronkelijke vorm verloren.
Omdat vlindervormige deeltjes groter en zwaarder zijn dan hun vierkante en kubusvormige 'broers en zussen' kon het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) vaststellen dat 16 van de deeltjes die hun oorspronkelijke vorm verloren hadden vlindervormig moeten zijn geweest.
Oekraïense Buk-raketten
De verdediging benadrukte op 23 juni dat de Russische strijdkrachten niet de enigen zijn die beschikken over Bukraketten van de 9M38M1 serie. De Oekraïense strijdkrachten hebben in totaal 96 van deze raketten tot hun beschikking. De Russische Buk-fabrikant Almaz Antey levert dit type raket standaard uitgerust met een 9N314M springkop.
Uit een vertrouwelijk rapport van de Nederlandse Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) dat is gepubliceerd door Bonanza Media en waarvan de authenticiteit is bevestigd door het OM, blijkt dat er in totaal twaalf Buk-installaties stonden opgesteld in de wijde omtrek van de rampplek; waarvan drie Russische installaties aan de Russische kant van de grens - en negen Oekraïense aan de Oekraïense kant van de grens. Geen van hen is echter gesignaleerd binnen het schootsveld van MH17.
De MIVD acht het "onwaarschijnlijk" dat één van de Oekraïense installaties ongezien is verplaatst naar een plek waar deze de Boeing had kunnen raken. Vreemd genoeg laat de MIVD zich niet uit over de vraag of dit wel gelukt kan zijn met een Russische installatie. Volgens het OM hebben de Oekraïense strijdkrachten tot 9 december 2014 geen Buk-raketten afgevuurd tijdens het conflict in Oost-Oekraïne.
Oekraïense Buk Telars, volgens MIVD. In rood: niet operationeel
Bodemmonsters 'niet onderzocht'
Tijdens de rechtszitting van 8 juni onthulde Berger dat monsters van de vermeende lanceerlocatie op 19 juni 2015 waren verzameld, maar dat deze uiteindelijk niet zijn onderzocht omdat aangenomen werd dat elf maanden na de lancering van de Buk-raket er geen verbrandingsresten meer te vinden zouden zijn.
Waarom waren deze monsters dan in de eerste plaats verzameld?
Berger voerde aan dat aanvankelijk werd gedacht dat er iets in de monsters te vinden kon zijn. Maar bij nader inzien werden de monsters als waardeloos beschouwd.
Wat heeft de experts dan zo van gedachten doen veranderen?
Voordat de experts begonnen waren met het onderzoeken van de monsters van de vermeende lanceerlocatie, had Oekraïne referentiemateriaal naar Nederland gestuurd voor onderzoek, legde Berger uit. Dit referentiemateriaal is verzameld op een militaire basis waar Oekraïne vijf maanden eerder een Buk-raket had gelanceerd. Toen de experts van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) dit materiaal bestudeerden, vonden ze geen verbrandingsresten. Omdat de bodemmonsters van de vermeende lanceerlocatie op een veel later tijdstip waren verzameld dan het Oekraïense referentiemateriaal, besloot het NFI dat het geen zin had om de bodemmonsters van de vermeende lanceerlocatie te onderzoeken. Ze redeneerden: als alle sporen van een Buk-lancering al na vijf maanden verdwenen zijn, zoals zou zijn gebleken uit het Oekraïense referentiemateriaal, dan zouden er zeker geen sporen worden gevonden in de grondmonsters van de vermeende lanceerlocatie die waren verzameld elf maanden na de lancering.
Op 22 juni bekritiseerden de advocaten van Oleg Pulatov het JIT en het OM vanwege het niet onderzoeken van de bodemmonsters. Uit slechts één set referentiemateriaal konden geen deugdelijke conclusies worden getrokken, zo voerden zij aan, vooral omdat uit het dossier bleek dat het referentiemateriaal door de Oekraïense geheime dienst SBU was verzameld zonder dat er JIT-personeel aanwezig was.
Als de advocaten het verslag van de besloten JIT-bijeenkomst van 15 april 2016 hadden gelezen, dan zouden ze waarschijnlijk meer uitgesproken zijn geweest in hun kritiek. Uit dit vertrouwelijke document, dat is gepubliceerd door Bonanza Media, blijkt dat Berger de waarheid niet vertelde toen hij zei dat de bodemmonsters van de vermeende lanceerlocatie niet waren onderzocht. Ten tijde van de JIT-bijeenkomst, in april 2015, was het NFI bezig "grondmonsters te vergelijken die waren verzameld op de meest waarschijnlijke lanceerplaats", staat in het rapport. Tijdens de JIT-bijeenkomst is toen besloten dit onderzoek te staken. "Wij zijn van mening dat dit onderzoek moet stoppen omdat het niet nodig is voor de bewijsvoering van de locatie van de lanceerplaats," zo verklaarde de Nederlandse vertegenwoordiger in JIT. De andere JIT-landen sloten zich hier zonder protest bij aan. Mogelijk dachten ze al voldoende bewijs hadden. Maar mogelijk is ook dat ze vreesden dat, als er niks werd aangetroffen in de bodemmonsters, dit gebruikt zou worden door de verdediging om twijfel te zaaien over de lanceerlocatie.
'Menselijk schild scenario'
In een artikel dat ik eerder schreef voor Uitpers opperde ik de mogelijkheid dat de Oekraïense luchtmacht passagiersvliegtuigen gebruikt heeft als menselijk schild, en dat MH17 is geraakt met een raket die bedoeld was voor een Oekraïens gevechtsvliegtuig dat tegelijk overvloog. Kort na deze publicatie dienden de advocaten van Pulaov bij de rechtbank een verzoek in om het 'menselijk schildscenario' te mogen onderzoeken. De rechtbank heeft dit verzoek ingewilligd omdat dit scenario nog niet door het JIT was onderzocht. De experts die hierover zullen worden opgeroepen zijn de voormalige Oekraïense Buk-TELAR-commandant Tarankov en een vertegenwoordiger van Buk-fabrikant Almaz Antey - evenals een anonieme getuige met de codenaam G9081.
Deze twee experts en een getuige zullen ook worden geïnterviewd over de "onwaarschijnlijkheid" van een "vergis-scenario" waarin de bemanning van een Buk-TELAR een passagiersvliegtuig heeft aangezien voor een militair vliegtuig. De drie zullen verder worden gehoord over de vraag of de schade aan het vliegtuig er anders zou uitzien als deze opzettelijk is neergehaald met een Buk-raket.
Bezler valselijk beschuldigd
Igor Nikolajevitsj Bezler, een voormalig ondercommandant van de Volksrepubliek Donetsk, zal niet worden vervolgd, maakte het OM bekend bij de opening van het proces op 9 maart. In de eerste week na het neerhalen van MH17 had de SBU Bezler beschuldigd van betrokkenheid bij de MH17-tragedie door onderschepte telefoontjes op YouTube te zetten waarin Bezler te horen was over het spotten en neerhalen van een vliegtuig. Deze telefoontjes zijn niet gerelateerd aan MH17, concludeert het OM. Meer hierover op Uitpers in het artikel "We halen nog een Boeing neer"
De MH17-rechtszaak wordt voortgezet op 3 november 2020. Dat belooft vuurwerk. De advocaten hebben voor die dag nieuwe onderzoeksvragen aangekondigd. Dit naar aanleiding van een uitgebreid onderhoud dat ze hebben gehad met hun cliënt Oleg Pulatov in Moskou. Hieruit zou zijn gebleken dat er belangrijke hiaten en onjuistheden zitten in het strafdossier, zo verklaarden zij tijdens de rechtszitting van 28 september.
Waardeerde u dit artikel? Om te kunnen blijven schrijven over de MH17-rechtszaak ben ik afhankelijk van donaties. De reguliere media mijden onderzoeksjournalistiek die conflicteert met het officiële MH17-narratief van SBU, Bellingcat, JIT, OM en Nederlandse regering. Journalistieke subsidiefondsen boycotten mij omdat ik een boek heb uitgebracht over nepnieuws in de reguliere media. ericvandebeek.nl/doneer